Trends en cijfers

Knelpuntberoepenlijst

De Studiedienst van VDAB publiceert elk jaar een lijst met beroepen waarvoor de invulling van de vacatures moeilijker verloopt dan voor de andere beroepen.

Wat houdt het in?

VDAB publiceert elk jaar een lijst met de knelpuntberoepen in Vlaanderen. Per beroep wordt aangegeven waarom het een knelpunt vormt. Er zijn drie mogelijke oorzaken:

  • Kwantitatief tekort: er zijn te weinig werkzoekenden beschikbaar op de arbeidsmarkt.
  • Kwalitatief tekort: er zijn werkzoekenden op de arbeidsmarkt die zich aanbieden, maar ze voldoen niet omwille van bijvoorbeeld een gebrek aan (de juiste) ervaring, slechte aansluiting onderwijs-arbeidsvloer,....
  • Specifieke arbeidsomstandigheden: werkzoekenden stellen zich niet beschikbaar voor vacatures omwille van de specifieke arbeidsomstandigheden.

Structurele krapte blijft: 251 beroepen op knelpuntberoepenlijst 2025

De arbeidsmarkt is nog steeds krap, ondanks de problemen waarmee de Belgische economie te kampen heeft. Hoewel het aantal werkzoekenden het voorbije jaar lichtjes toegenomen is, heeft meer dan de helft van de werkzoekenden een lange afstand tot de arbeidsmarkt. Uit het jaarlijks onderzoek van VDAB naar de knelpuntberoepen blijkt dat de zoektocht naar bepaalde profielen uiterst moeilijk blijft. De vergrijzing, de mismatch tussen de beschikbare kandidaten en de profielen die gezocht worden en specifieke arbeidsomstandigheden spelen hierbij een rol.

Het onderzoek naar de knelpuntberoepen is steeds gebaseerd op twee pijlers: een kwantitatieve analyse van VDAB-gegevens van vacatures en werkzoekenden en een kwalitatieve bevraging van VDAB-experten en sectororganisaties. Dit jaar zijn er enkele wijzigingen doorgevoerd in de kwantitatieve analyse. De belangrijkste hierbij is dat deze analyse nu toegepast wordt op drie grote ‘groepen’ vacatures (rechtstreeks aan VDAB gemeld, via wervings- en selectiekantoren en uitzendvacatures). Zo kunnen meer beroepen waarbij werkgevers hoofdzakelijk kandidaten zoeken via uitzendopdrachten ook in aanmerking komen als knelpuntberoep.

In 2025 neemt het aantal knelpuntberoepen toe, zij het beperkt. Ook met het stijgend aantal, ondertussen 251, blijft de lijst van knelpuntberoepen een prioriteitenlijst van beroepen waarvoor de invulling van vacatures moeilijker verloopt dan voor andere beroepen.

Download de studie over knelpuntberoepen in 2025, krijg meer inzicht in cijfers en oorzaken, of ga op zoek naar een vorige editie.

Meer info over knelpuntberoepen

Trends en cijfers

Interactieve toepassingen

Publicaties

Andere

Nieuwe beroepen en vaardigheden: wat met de knelpuntberoepenlijst?

We schakelen geleidelijk over naar een nieuwe versie van onze standaard voor beroepen en vaardigheden: Competent 2.0. De updates worden stap voor stap zichtbaar in onze toepassingen.

Knelpuntberoepen nog even in Competent 1.0

De huidige lijst van knelpuntberoepen in Competent 1.0. blijft voorlopig geldig. Die lijst komt tot stand op basis van cijfers en expertenadvies. In Competent 2.0 is zo’n volledige analyse nog niet beschikbaar. 

Deze analyse zal beschikbaar zijn bij de publicatie van de nieuwe knelpuntberoepenlijst in februari 2026.

Voor toepassingen die nu al met Competent 2.0. werken, maakten we tijdelijke knelpuntlabels aan volgens de nieuwe beroepenstandaard.

Twee soorten knelpuntaanduidingen

Tot februari 2026 kan je 2 knelpuntaanduidingen gebruiken:

  • Knelpuntberoepen volgens Competent 1.0 (bijvoorbeeld bakker, bakkershulp en patissier)
  • Knelpuntlabels volgens Competent 2.0 (bijvoorbeeld brood- en banketbakker)

Welke aanduiding je gebruikt, hangt af van de toepassing. De opleidingendatabank werkt bijvoorbeeld al met Competent 2.0. Dat betekent dat enkel opleidingen die leiden naar beroepen met een knelpuntlabel in aanmerking komen voor een vrijstelling van beschikbaarheid.

Meer weten?