Algemeen

1.500 werkzoekenden definitief geschorst door VDAB

In 2022 gaf VDAB 23.900 sancties en waarschuwingen aan werkzoekenden met een werkloosheidsuitkering. Ten opzichte van een dalend aantal werkzoekenden, is dat 19%. Meer dan 1.500 werkzoekenden werden definitief geschorst. Wim Adriaens, CEO VDAB: “Sancties zijn voor ons geen doel op zich, maar een middel om het zoekgedrag van werkzoekenden bij te sturen. We helpen werkzoekenden in hun zoektocht naar een job, maar we zijn streng voor wie de kantjes eraf loopt. Uit deze cijfers blijkt duidelijk dat we werkzoekenden strikt opvolgen.”

In 2022 gaf VDAB 10.238 werkzoekenden een sanctie. Dat aantal ligt 32% hoger dan in 2021, toen waren het er 7.752. De stijging is te merken bij zowel de tijdelijke schorsingen (van 5.716 in 2021 naar 8.093 in 2022) als bij de definitieve schorsingen (van 1.370 in 2021 naar 1.575 in 2022). Bij een definitieve schorsing verliest de werkzoekende zijn recht op een werkloosheidsuitkering. Pas als een werkzoekende voldoende dagen heeft gewerkt, heeft die terug recht op een uitkering.

Naast de effectieve sancties gaf VDAB ook 11.088 waarschuwingen aan werkzoekenden. Daarmee kan VDAB het zoekgedrag van een werkzoekende bijsturen tijdens de bemiddeling naar een job. Daarnaast kregen 2.574 jongeren in hun beroepsinschakelingstijd een negatieve evaluatie. 

RVA geeft in zijn jaarverslag en berichtgeving deze cijfers deels op een andere manier weer. Dat zorgt soms voor verwarring. Wim Adriaens, CEO VDAB: “We gaan aan tafel zitten met RVA om tot een meer gestroomlijnde communicatie van onze cijfers te komen zodat we misverstanden kunnen voorkomen. Laat één ding duidelijk zijn: VDAB gaf 1.575 mensen een definitieve schorsing in 2022. Zo’n definitieve schorsing is maar één mogelijke sanctie. In 2022 kreeg 1 op de 5 werkzoekenden een sanctie of waarschuwing van VDAB.”

1 op 5 werkzoekenden krijgt sanctie of waarschuwing van VDAB

Het globale aantal sancties 2022, inclusief waarschuwingen en negatieve evaluaties voor jongeren, komt daarmee op 23.900. Dat aantal moet gezien worden tegen een daling van het aantal werkzoekenden. Ten opzichte van de doelgroep die gecontroleerd moet worden, geeft dit een verhouding van 19%, het hoogste percentage sinds de overname van de controlebevoegdheid. 

De meest voorkomende reden voor het overmaken van een dossier aan de Controledienst is het niet ingaan op een aangetekende afspraak (nl. 74%). 11% van de overgemaakte dossiers gaat over een negatieve beoordeling van het werkzoekgedrag van een schoolverlater in beroepsinschakelingstijd.

RVA berekende het aantal sancties en waarschuwingen tov. het aantal werkzoekenden dat gecontroleerd moet worden in een gewest. In het eerste semester van 2022 bedroeg dat cijfer 5,6% in Vlaanderen. In Wallonië was dat 2,3%. 2015 was het laatste jaar waarin deze bevoegdheid onder RVA viel. De ratio in Vlaanderen bedroeg toen 3%. 

Controle is een middel, geen doel op zich

Begin 2016 nam VDAB de controlebevoegdheid over van RVA. VDAB koos er expliciet voor om de opvolging van het zoekgedrag van werkzoekenden fundamenteel anders te organiseren dan in het verleden, namelijk door de controle van het zoekgedrag op te nemen in het bemiddelingsproces.

Door de integratie van dit proces werd er voor gekozen om de controle op de actieve beschikbaarheid (‘Neemt de werkzoekende voldoende zelf initiatief om werk te vinden?’) en de passieve beschikbaarheid (‘Gaat de werkzoekende in op een passend aanbod van VDAB?’) tijdens het bemiddelingsproces samen te nemen en te evalueren. Essentieel is dat het bemiddelen centraal blijft staan. Een sanctie is een middel in het activeringsproces en geen doel op zich.

Meer informatie

Een vraag?

Woordvoerder Lies a.i.

Vragen als journalist

Lies Reynaert - woordvoerder a.i.