17 nieuwe beroepen op de knelpuntberoepenlijst

Op de knelpuntberoepenlijst 2022 staan 207 beroepen, 17 meer dan vorig jaar. De knelpuntberoepenlijst is de lijst met beroepen waarvoor werkgevers het moeilijkst geschikte werknemers vinden. In de top tien verandert er weinig: beroepen in de zorg en technische beroepen overheersen, maar ook poetshulp hoort daarbij. Opvallende nieuwkomers in de lijst zijn beroepen in de financiële sector maar ook fietshersteller en verkoper van doe-het-zelf materialen, sport- en vrijetijdsartikels en bloemen en planten. VDAB zal met een expertenteam langsgaan bij werkgevers met veel knelpuntvacatures om op zoek te gaan naar geschikt personeel. Daarnaast gaat Vlaams minister van Werk Hilde Crevits met de bouwsector aan tafel om concreet actie te ondernemen.
 
'De top tien van knelpuntberoepen wijzigt amper, de volledige lijst wordt wel steeds langer. Het is duidelijk alle hens aan dek. Een uitdaging die we enkel en alleen samen  kunnen aanpakken: werkgevers, werknemers, overheden maar ook het onderwijs en opleidingsverstrekkers. Door met een expertenteam van VDAB langs te gaan bij werkgevers en veel striktere afspraken te maken met werkzoekenden, wil ik alvast stappen vooruitzetten. Specifiek voor de bouwsector is meer nodig, daarom ga ik binnenkort met hen het overleg aan om een nieuw actieplan te maken.' – Vlaams minister van Werk Hilde Crevits
 
Elk jaar wordt een lijst gemaakt met beroepen waarvoor werkgevers moeilijk geschikt personeel vinden: de knelpuntberoepenlijst. De analyse van die lijst is gebaseerd op twee pijlers: een kwantitatieve analyse op basis van gegevens van VDAB over vacatures en werkzoekenden, en een uitgebreide kwalitatieve bevraging van experten en relevante sectororganisaties. Het aantal beroepen op de lijst van moeilijk in te vullen vacatures blijft toenemen. Dat heeft alles te maken met de huidige krapte op de arbeidsmarkt die o.a. het gevolg is van de toenemende vergrijzing. In 2021 ontving VDAB meer dan 360.000 vacatures, dat zijn er dubbel zoveel als in 2020. Zes op de tien daarvan waren vacatures voor knelpuntberoepen. Tegelijkertijd worden we geconfronteerd met de laagste werkzoekendengraad sinds 2008. Maar er zijn nog andere oorzaken. De vraag naar competenties zoals klantvriendelijkheid, commercieel-technische kennis en talenkennis maakt het soms moeilijk om geschikte werknemers te vinden. In andere gevallen spelen de arbeidsomstandigheden ook een belangrijke rol.
 
Bij een aantal knelpuntberoepen hebben de maatregelen om de coronapandemie onder controle te krijgen ervoor gezorgd dat de vraag naar nieuwe werknemers zeer beperkt was. De tijdelijke verplichte sluiting van bijvoorbeeld de horeca heeft ervoor gezorgd dat sommige  werknemers voor meer werkzekerheid in een ander beroep of een andere sector gekozen hebben.

Top 10

• verpleegkundige
• technicus industriële installaties
• werfleider/conducteur bouw
• technicus koeltechniek en klimatisatie
• onderhoudsmecanicien
• bestuurder trekker-oplegger
• schoonmaker bij mensen thuis
• technieker werf-, landbouw- en hefmachines
• calculator bouw
• industrieel elektrotechnisch installateur

 
De top 10 op de knelpuntberoepenlijst wordt al een hele tijd overheerst door beroepen in de zorg, de bouwsector en de schoonmaak. Voor elke van deze beroepen bieden VDAB en partners verschillende opleidingen aan. Wie één van deze erkende opleidingen volgt, hoeft daar niets voor te betalen en krijgt daarnaast een verplaatsingsvergoeding, terugbetaling van de kinderopvang en hij/zij behoudt zijn/haar uitkering. Op die manier wil VDAB zoveel als mogelijk de drempels voor werkzoekenden weghalen. Voor de zorgsector is een toename van het aantal werkzoekenden die een gratis opleiding tot een secundair of hoger diploma willen volgen voorzien, de zogenaamde OKOT-opleidingen. Nog nooit volgden meer werkzoekenden zo'n opleiding. 8 van de 10 meest gevolgde OKOT-opleidingen zitten in de zorgsector.
 
Specifiek voor de bouwsector en schoonmaak onderneemt minister Crevits nu actie. Meer dan de helft van de beroepen in de top 10 zijn technische beroepen. Daarom gaat Vlaams minister van Werk Hilde Crevits aan tafel met de bouwsector, onderwijsverstrekkers en andere partners om het bestaande actieplan te vernieuwen. We moeten nieuwe paden bewandelen en werkplekleren meer stimuleren. Daarom stimuleert minister Crevits voor de schoonmaaksector ook stages en Individuele Beroepsopleidingen. Zo kunnen mensen met een directe aanpak heel snel ingeschakeld worden.

17 nieuwe beroepen

Naast deze knelpuntberoepen en andere vaste waarden zoals bijvoorbeeld ICT-profielen, chef-kok, leerkracht lager- en secundair onderwijs en slager ziet VDAB ook een aantal nieuwkomers. Onder andere fietshersteller, ergotherapeut en leerkracht buitengewoon secundair onderwijs zijn nieuw. Andere opvallende nieuwkomers zijn verkoper doe-het-zelf, verkoper van sport- en vrijetijdsartikels en verkoper van bloemen en planten. Hier speelt het 'corona-effect' een rol gezien de vraag naar klusmateriaal, vrijetijdsartikelen en bloemen en planten het afgelopen jaar sterk gestegen is.

VDAB gaat met expertenteam langs bij werkgevers

VDAB lanceert dit jaar een nieuwe werkgeversaanpak en een nieuwe digitale toepassing 'vind een werknemer'. Het expertenteam gaat langs bij ondernemingen om hen te helpen de moeilijk invulbare vacatures toch in te vullen. Dat houdt in dat ze samen de vacature anders gaan omschrijven, een breder palet aan profielen gaan voorstellen, opleiding op de werkvloer bekijken, enzovoort, zodat de vacature toch ingevuld raakt. Aan de werkgevers wordt gevraagd met een open blik te kijken naar de aanwervingsprocedures en nog meer gebruik te maken van de verschillende (mobiele) opleidingsmogelijkheden bij VDAB of van opleidingstrajecten die ingezet kunnen worden om te leren op de werkvloer.

Marie-Jeanne Vromant, HR bij CGK Group: 'Als je weet dat we normaal gezien één isolateur vonden om de twee jaar, dan hebben we er nu drie gevonden op twee maanden tijd. Dat is dankzij de mobiele opleiding van VDAB en Konvert Interim. De opleiding is bovendien op maat van ons bedrijf en na de opleiding zijn de kandidaten onmiddellijk geïntegreerd op de werkvloer.'

Intensievere opvolging langdurig werkzoekenden

Daarnaast gaan VDAB en haar partners voor onder andere langdurig werkzoekenden doortastend op zoek naar geschikte en realistische vacatures en opleidingen en maken ze daarbij heldere, concrete en tijdsgebonden afspraken. VDAB zal, waar mogelijk, werkzoekenden meer richten op die knelpuntberoepen en hen met digitale infopakketten of korte opleidingen laten proeven van een bepaalde sector.
Dankzij verschillende online en gratis toepassingen kunnen werkzoekenden zich ook beter oriënteren op de arbeidsmarkt.
Ook wie nog niet actief is op de arbeidsmarkt moet meer dan vroeger bereikt worden. Samen met de sociale partners werkt Vlaams minister Crevits aan een nieuw werkgelegenheidsakkoord waarbij voorstellen worden besproken om jobs werkbaarder en aantrekkelijker te maken.

Wim Adriaens, gedelegeerd bestuurder van VDAB: 'Om knelpuntvacatures ingevuld te krijgen, zullen we alle mogelijkheden die er zijn moeten benutten. Van opleiden van werkzoekenden op de werkvloer, over opscholen van eigen personeel naar knelpuntfuncties, tot laagdrempelige, creatieve wervingsformules zoals open hiring. We helpen werkgevers daarbij, met persoonlijke dienstverlening, maar ook online. Zo lanceren we op 1 februari de vernieuwde tool 'Vind een Werknemer'. Daarmee kunnen werkgevers nog beter zelf geschikte kandidaten zoeken in onze cv-databank.'