Drie kwart van de werkzoekenden na VDAB-opleiding aan de slag in knelpuntberoep

Het gaat bijzonder hard op de Vlaamse arbeidsmarkt. VDAB ontving in de afgelopen 12 maanden 400.000 vacatures, wat 36% meer is dan het jaar ervoor. Tegelijkertijd daalt het aantal werkzoekenden met 7%. Voor werkgevers wordt het daardoor steeds moeilijker om hun vacatures ingevuld te krijgen en momenteel staan er maar liefst 207 beroepen op de knelpuntberoepenlijst. VDAB biedt daarom knelpuntopleidingen aan waarmee werkzoekenden een knelpuntberoep kunnen invullen. Uit recent onderzoek blijkt nu dat deze opleiding hun vruchten afwerpen: drie kwart van de werkzoekenden die tussen 2019 en 2021 zo’n opleiding volgden, vandaag aan de slag is in een knelpuntberoep.

Minister van Werk Jo Brouns: "Deze positieve cijfers betekenen voor mij twee zaken: in de eerste plaats is weer maar eens gebleken dat een opleiding een de facto garantie is op een job in een arbeidsmarkt die vandaag bijzonder krap is. Daarnaast moeten we de vijver vergroten als we de krapte op de arbeidsmarkt ten gronde willen aanpakken en de werkzaamheidsgraad willen opkrikken naar 80%. Met alleen het activeren van werkzoekenden redden we het niet meer. We moeten dus de mensen die vandaag nog niet-beroepsactief zijn, verleiden om aan de slag te gaan."

VDAB zet als één van haar hoofdtaken actief in op het begeleiden van werkzoekenden in knelpuntopleidingen. We weten immers dat werkzoekenden die zo’n opleiding volgen meer kans hebben op een job. Met een bevraging bij 1.233 ex-cursisten die tussen 2019 en 2021 succesvol een knelpuntopleiding volgden, werd nu onderzocht of er met deze opleidingen ook effectief knelpuntvacatures ingevuld raken.

Eerst en vooral blijkt dat het aantal cursisten dat een opleiding succesvol afrondt, is gestegen: terwijl dit in 2019 net niet de helft was (48%), was dit in 2021 57%. Indien een werkzoekende een knelpuntopleiding moet volgen en die bewust niet afrondt, kan hij gesanctioneerd worden. Daarnaast blijkt ook dat maar liefst 75% van de werkzoekenden die een knelpuntopleiding succesvol beëindigen aan het werk zijn in het knelpuntberoep waarvoor ze werden opgeleid. Ruim 80% van de ex-cursisten is aan het werk of zoekt werk in het beroep van de gevolgde knelpuntopleiding. De doorstroom naar knelpuntberoepen is het grootst in de sector Zorg en Onderwijs. Positief is ook dat het aantal Vlamingen die een opleiding in deze sector volgde ook significant gestegen is.

De overige 25% ex-cursisten is (nog) niet aan het werk, of voor het merendeel aan het werk in een beroep dat niet gerelateerd is aan de gevolgde opleiding. Uit het onderzoek blijkt dat naast het ontbreken van ervaring ook attitude en onrealistische verwachtingen van werkzoekenden een reden zijn waardoor ze geen job vinden. Het gaat dan bijvoorbeeld over het loon en de mogelijke job die men kan uitoefenen na het volgen van een knelpuntopleiding. Ook werkgevers hebben evenwel soms onrealistische verwachtingen. Door de krapte op de arbeidsmarkt is de vijver met ‘perfecte’ kandidaten echter leeggevist. Flexibiliteit en creatieve keuzes in het selectieproces zijn belangrijk om de invulling van knelpuntvacatures te vergroten, via het ‘on the job’ aanleren van vaardigheden, met stages of werkplekleren.

Wim Adriaens, gedelegeerd bestuurder VDAB: "Dit onderzoek toont aan dat de opleidingen van VDAB en onze partners zeer doeltreffend zijn, dat is zeer goed nieuws. Mensen die één van onze knelpuntopleidingen volgen, kunnen met succes een vacature invullen, als ze maar de kans krijgen van een werkgever om zich te bewijzen. Ik roep werkgevers dan ook op om mensen blijven kansen te bieden, via directe tewerkstelling, een Individuele Beroepsopleiding (IBO) of stage.’ Minister Brouns sluit zich daarbij aan: ‘De witte raaf is allang gaan vliegen. De werkvloer moet wat mij betreft de grootste school van Vlaanderen worden om mensen met minder ervaring zo goed mogelijk op te leiden. Daarnaast trekken we met het recent afgesloten Vlaams Werkgelegenheidsakkoord ook voluit de kaart van de knelpuntberoepen. We voorzien extra budget de komende jaren voor knelpuntopleidingen en VDAB zal werkzoekenden nog meer gericht toeleiden naar deze opleidingen én de knelpuntberoepen zelf. Het beleid zal zich ook moeten richten op anders actieven, zoals huisvrouwen- en mannen en langdurig zieken. Dat doen we via enkele nieuwe maatregelen in het Vlaams Werkgelegenheidsakkoord."