Uit een rondvraag van VRT Nieuws bij advocatenkantoren blijkt dat werknemers steeds vaker ontslagen worden nadat ze hun werkgever bekritiseerden op sociale media.

Een bekend voorbeeld uit Nederland is een magazijnmedewerker bij Blokker die deze tekst op Fabebook plaatste en vervolgens zijn ontslag kreeg.

“blokker wat een hoerebedrijf spijt dak er ben gaan werken en die mensen ook d er werken vooral me teamleider wat een gore achter de ellebogen nijmegseple nep wout je ken aan die kkstreken van hem wel merken dat hij uit nijmegen ko en wout uis geweest de hoerestumperd ooit komt mijn dag en geloof me dan st ze te janken kkhomo,s” 

Niet onbelangrijk detail: hij had zich ervoor ook al ‘opgefokt’ gedragen tegenover collega’s en had zich al eerder negatief uitgelaten over Blokker op sociale media.

Nooit privé

Yves Stox, senior legal counsel bij Partena Professional: “We zijn er ons te weinig van bewust dat berichten waarin we ons negatief uitlaten over onze werkgever op sociale media tot een ontslag om dringende reden kunnen leiden.

Je denkt misschien dat je Facebookpagina privé is als enkel je vrienden er toegang toe hebben. Maar dat is een grote misvatting. Want je post kan gedeeld worden door je vrienden. Rechtbanken oordelen steeds vaker dat je post daarom tot de publieke ruimte behoort.

Je kan je met andere woorden niet beroepen op je recht op privacy. Je werkgever heeft het recht om alles wat je post tegen je te gebruiken. Ook al heb je bijvoorbeeld maar enkele vrienden op Facebook.

Voor je iets post, moet je je altijd afvragen: "Wat als mijn werkgever dit zou lezen?”

Wat mag en wat niet?

Wanneer mag een werkgever je ontslaan om dringende reden op basis van een post op sociale media? Yves: “Dit is best een ingewikkelde kwestie. Ik kan hier geen eenduidig antwoord op geven.

Enerzijds heb je als werknemer het recht op vrije meningsuiting en mag je dus kritiek geven op je werkgever.

Anderzijds moet je als werknemer ter goeder trouw samenwerken met je werkgever. Je moet loyaal zijn. Zo mag je hem bijvoorbeeld geen economische schade toebrengen. Niet alle kritiek kan dus.

Betwist je je ontslag om dringende reden, dan kan je dit via je vakbond voor de rechtbank brengen. De rechtbank zal je rechten en plichten als werknemer tegen elkaar afwegen.

Daarnaast houdt hij ook rekening met een aantal specifieke factoren om een oordeel te vellen.”

Met welke factoren houdt de rechter rekening?

1. De verwoording

De manier waarop je je kritiek verwoordt moet redelijk, gematigd en geweldloos zijn.

Schrijf je: "Er werken hier alleen maar profiteurs en ze smijten het geld uit het raam. Ze zouden hun deuren beter sluiten." dan weegt dit zwaarder door dan: "In ons bedrijf lopen er heel wat zaken fout."

2. Je functie

Heb je een belangrijke of publieke functie, dan wordt er meer discretie van je verwacht omdat je zichtbaarder bent.

Stel bijvoorbeeld dat je bij een farmabedrijf werkt en schrijft: “Ik ben het er niet mee eens dat mijn bedrijf aan genetische manipulatie doet in Afrika en testen uitvoert op aapjes.”

Ben je een fabrieksarbeider dan gaat de rechter wellicht oordelen dat dit geen reden tot ontslag is. Ben je PR-verantwoordelijke, dan is dit wel een gegronde reden tot ontslag om dringende reden.

Als PR-verantwoordelijke heb je een publieke rol en ben je een ambassadeur van je bedrijf.

3. De manier waarop je kritiek uit

Deel je een artikel via de website van bijvoorbeeld De Standaard, dan gaat de rechter hier minder zwaar aan tillen dan als je zelf een bericht schrijft.

Het nieuws is dan al verspreid. De impact van jouw post is wellicht beperkt.

4. De frequentie waarop je kritiek uit

Deel je één keer een kritisch artikel over je bedrijf, dan is dit niet zo erg. Maar doe je het elke dag, dan lijkt het alsof je een campagne aan het voeren bent tegen je bedrijf en zal dit zwaarder doorwegen.

5. De ernst van de kritiek

Breng je ernstige feiten naar buiten die nog niet bekend zijn, dan weegt dit zwaarder door.

6. De mate waarin je beseft dat je publiek commentaar geeft

Was je je niet bewust van de impact van sociale media, dan kan de rechter oordelen dat een ontslag om dringende reden niet gerechtvaardigd is. Sommige rechtbanken deden dat in het verleden. Maar of dat excuus nog gaat werken in de toekomst, is nog maar de vraag.

Heeft je werkgever een beleid rond sociale media waarin hij duidelijk zegt dat Facebook tot de publieke ruimte behoort en dat je geen kritiek mag geven die het bedrijf schaadt? Dan kan je je sowieso niet beroepen op het feit dat je je er niet bewust van was.