Arbeidsmarkt

Voorspellingen na corona

Hoe zien de arbeidsmarkt en het kantoorleven eruit als de coronacrisis voorbij is? Drie experts uit verschillende vakgebieden kijken in de toekomst en geven hun prognoses. Francis Holderbeke, medewerker beleid en strategie bij VDAB, bijt de spits af.

We belden Francis op en vroegen hem naar zijn voorspellingen voor de post-coronatijd. Het resultaat: zes prognoses die weinig aan de verbeelding overlaten.

1. Terugval in de werkzaamheidsgraad

Ik vrees dat de werkzaamheidsgraad gaat dalen doordat veel mensen hun job gaan verliezen.
 
De werkzaamheidsgraad geeft aan hoeveel mensen op beroepsactieve leeftijd (tussen 20 en 64 jaar) aan het werk zijn. 
 
Een daling heeft negatieve gevolgen. Zo zal er bijvoorbeeld minder ruimte zijn om te investeren in infrastructuur en zijn er minder inkomsten voor de sociale zekerheid. 
 
Ook de integratie van nieuwkomers zal vertraging oplopen omdat bedrijven minder gaan aanwerven en nieuwkomers het sowieso al moeilijker hebben om werk te vinden.
 

2. Toenemende werkloosheid 

De werkloosheid daalde de laatste drie à vier jaar continu. Hier komt nu verandering in, met een nooit geziene stijging van bijna 40.000 werkzoekenden in anderhalve maand. 

Het is te vroeg om er cijfers op te plakken, maar ik vrees dat er tegen eind dit jaar 300.000 werklozen kunnen zijn in Vlaanderen.  

De toename gebeurt in drie golven. De eerste golf nieuwe werklozen waren de tijdelijke werknemers, vooral uitzendkrachten, van wie het contract niet verlengd werd.

De tweede golf begint in juli als de jongeren afstuderen. Zij zullen minder makkelijk werk vinden. En zeker de jongeren zonder middelbaar diploma die 'ongekwalificeerd' op de arbeidsmarkt terechtkomen.

De derde golf komt later dit jaar, na de heropstart van alle sectoren. Dan zal blijken hoe groot het omzetverlies is en hoeveel tijdelijke werklozen hun job gaan verliezen. Tot nu toe werkte tijdelijke werkloosheid als een soort buffer. 

3. Nieuwe en betere productiewijzen

Gelukkig is het niet allemaal negatief. Een crisis biedt ook kansen omdat ze bedrijven dwingt om zich opnieuw uit te vinden. 

Ze moeten met minder mensen proberen productiever te worden. De coronacrisis kan de basis zijn voor betere productieprocessen en nieuwe producten of diensten.

Zo hebben veel kleine ondernemingen in de handel de overstap gemaakt naar e-commerce waardoor ze terug concurrentieel worden. Restaurants experimenteren met afhaaldiensten. En sommige bedrijven floreren door de productie van allerhande veiligheidsmateriaal.   

Die nieuwe producten en diensten gaan op de lange termijn meer werk opleveren.   

4. Ontstaan van een 'angsteconomie'? 

In plaats van een continu draaiende 24/7-economie is er momenteel een 'angsteconomie'. 

Door de contactmaatregelen zoals social distancing zijn veel mensen bang om buiten te komen en te werken of winkelen. Je ziet het duidelijk in de winkelcentra waar het 'run'- in plaats van 'funshopping' geworden is. 

Hoelang gaat deze angst de economie beheersen? En wat als er nog een heropflakkering komt van het virus of als er varianten komen op het coronavirus? 

In het ergste geval kan de angsteconomie nog vele jaren aanhouden.

5. Meer thuiswerk

Ik ben ervan overtuigd dat mensen meer gaan thuiswerken na de coronacrisis. Er zijn voordelen op 3 vlakken.

Ten eerste op maatschappelijk vlak. Minder files, minder tijdverlies door verplaatsingen en propere en gezondere lucht. 

Ten tweede voor de werkgevers. Ook zij zien nu de voordelen in. Zelfs in dienstensectoren waar thuiswerk onmogelijk leek, bijvoorbeeld in de financiële sector, lukte het toch.

En uiteraard ook voor de werknemers. Veel werknemers raken gewoon aan de voordelen van thuiswerk, zoals minder tijdverlies en rustiger werken. 

Een recente enquête geeft aan dat 8 op 10 werknemers na de coronacrisis graag nog minstens enkele dagen per week wil thuiswerken.

6. Tijdelijk meer hygiëne, maar van voorbijgaande aard

Bedrijven gaan de komende maanden aandacht besteden aan 'social distancing' en hygiënische voorzieningen, maar dit blijft volgens mij niet duren. 

We hebben dit al eerder meegemaakt met SARS. Eens de epidemie definitief voorbij is, worden de voorzorgsmaatregelen stilletjes afgebouwd.

Ook die vervelende mondmaskers zijn gelukkig van voorbijgaande aard. Het zit niet in onze natuur om zo rond te lopen.