Legerdienst

Antonet: “Ik ben in Nederland geboren en woonde jarenlang net over de grens in Arendonk. Ik trouwde in België met mijn eerste echtgenoot. Kort daarna vertrokken we naar Brazilië.

We namen die beslissing om praktische redenen. In die tijd bestond de dienstplicht. Mijn man koos ervoor om zijn militaire dienst in te ruilen voor een job in een ontwikkelingsland. Dat was een van de wettelijke uitzonderingen op de legerdienst. Via een organisatie die zulke initiatieven regelde zijn we in Brazilië beland.

Een schok in het begin

Ik herinner me nog dat we schrokken van de grootte van het land. Brazilië is groter dan Europa. We woonden het eerste jaar in São Paulo. De stap van een klein Kempisch dorp naar een stad van 16 miljoen inwoners was overweldigend. 

De omvang, het klimaat, de cultuur... Alles was anders. Komt daarbij dat we geen Portugees spraken. Het was moeilijk in het begin.

Gelukkig kon ik direct aan de slag bij een vestiging van Philips. Dat had ik voor mijn vertrek geregeld via enkele connecties bij Philips Eindhoven waar ik toen werkte.

Leren van Donald Duck

Bij Philips sprak ik Engels met mijn manager. Maar andere collega’s spraken Portugees. Daarom wou ik zo snel mogelijk Portugees leren. Taal is echt belangrijk als je je wil integreren in een vreemd land.

Ik deed het zonder lessen. Ik leerde Portugees door buiten te komen en via boeken en tijdschriften. Ik bladerde bijvoorbeeld veel door magazines met foto’s en kinderboeken met plaatjes. Mijn eerste woordjes heb ik geleerd uit prentenboeken van Donald Duck. 

Van São Paulo naar Belo Horizonte

Na een jaar verhuisden we naar een kleinere stad. Belo Horizonte had ‘maar 2 miljoen’ inwoners <lacht>. Ondertussen sprak ik al behoorlijk Portugees. Ik ging er aan de slag bij Mannesmann Demag, een bedrijf gespecialiseerd in compressoren. Daarna werkte ik als verkoopster en gids voor toeristen en gaf ik taallessen bij mensen thuis.

Brazilië - België - Brazilië

Na enkele jaren zijn mijn man en ik gescheiden. Gelukkig leerde ik al snel een nieuwe partner kennen: een Braziliaan. Een jaar later trouwden we. We kregen vier kinderen.

We hadden samen een kleine schoenwinkel en ik gaf nog altijd taallessen aan huis. We deden het niet slecht en kwamen rond, maar ik was toch bezorgd om de levenskwaliteit van mijn kinderen. Daarom besloten we in 1994 terug te keren naar België. Want misschien was het leven en het onderwijs daar toch beter voor een gezin met jonge kinderen?

Voor mij voelde het als thuiskomen, maar mijn man en de kinderen hadden het moeilijk om te wennen. Ze hadden soms ook te maken met discriminatie of negatieve opmerkingen op school of op het werk. Na vijf jaar hakten we de knoop door en kwamen we terug op onze beslissing. We keerden definitief terug naar Brazilië.

Tijd om te genieten

Intussen zijn de kinderen de deur uit en heb ik een nieuwe relatie. We wonen in Sete Lagoas. Dat is een kleinere stad met ongeveer 120.000 inwoners. Het is een stad met sjieke, rijke buurten. Maar ook veel arme en minder mooie wijken. Wij wonen daartussenin. 

Het is hier rustig en de supermarkt, bakker en andere winkels zijn vlakbij. De mensen in onze buurt zijn vriendelijk, gastvrij en behulpzaam. 

Ik ben nu 66 jaar en werk maar twee dagen per week meer. Daardoor heb ik meer tijd voor andere dingen. Ik reis vaak, zing in een koor en zwem veel. En ik geniet van het aangename Braziliaanse klimaat. Het is hier gemiddeld 32 graden in de zomer en rond de 25 graden in de winter. De zon schijnt bijna elke dag. Meer heb ik niet nodig om gelukkig te zijn!”