"Ik gaf er metaalbewerking, technisch tekenen en wiskunde. Sommige studenten waren even oud als ik. Dat kwam omdat de meeste arme gezinnen per jaar maar 1 kind naar school konden laten gaan. Wie veel broers en zussen had, moest geduld hebben. Lesgeven was beginnen van nul. Ik herinner me een les over snelheid en afstand. Op het einde vroeg ik: een auto rijdt 100 km per uur gedurende één uur. Wat kan je hierover zeggen? Steekt een leerling enthousiast z'n hand op: "It drove very fast, sir". 'k Heb ook meer dan één prins en prinses in de klas gehad. Niet moeilijk. De toenmalige koning hield er meer dan 80 vrouwen op na. Die bezorgden hem ruim 200 kinderen. Da's de helft van Swaziland. <lacht>

Dat mannen er polygaam zijn, heb ik aan den lijve ondervonden. Ik ging er 's avonds met m'n vrouw iets drinken in een bar. Ik bestel aan de toog. Plots voel ik iemand in m'n billen pitsen. Ik kijk om. Voor me staan 3 vrouwen, weinig aan de verbeelding overlatend. M'n vrouw heeft ons in de gaten en roept: "Watch out, he's married". Zonder het verhoopte effect. Een van de dames antwoordt doodleuk: "No problem". Het werd me plots duidelijk: "wat ze eigenlijk zegt is: ik wil je tweede vrouw zijn." Op dat moment heb ik de zogeheten cultuurschok beleefd.

Hoge bomen

De maatschappij in Swaziland is erg hiërarchisch. Dat merk je aan een heleboel dingen. Zo moet een vrouw die naar het ministerie gaat, een rok dragen. Ben je er niet op voorzien, dan kan je er aan de receptie eentje krijgen. Wat nog? We zijn er naar een traditioneel trouwfeest geweest: 3 dagen feest in het midden van de natuur bij tropische temperaturen. De hoogste boom met de meeste schaduw was voor de man, de minder hoge boom voor de vrouw. De struiken voor de kinderen. Wilde je als vrouw naar je man gaan, dan moest je daar op je knieën toestemming voor vragen. Mannen kregen bier te drinken, vrouwen water.

Zo zijn er wel meer dingen die je, als Westerling, onbegrijpelijk vindt. De "ordediensten" bijvoorbeeld. Op een dag werd ik tegengehouden door de politie wegens te snel rijden. Normaal zie je ze staan. Ze spannen immers twee draden over de weg. Maar omdat ik veel te snel aan het rijden was - ik moest dringend een boodschap doen in Mbabane (de hoofdstad van Swaziland) - had ik die niet opgemerkt. Ik stop, en een agent in korte broek komt uit de struiken gesprongen. Ik zeg meteen: ik heb te rap gereden, dus geef me maar een boete, maar doe het snel, want ik moet voor sluitingstijd in Mbabane zijn. Antwoordt hij: "Geen probleem. Rij dan maar snel voort. Ik geef je je boete wel op de terugweg." <lacht>

Zwart gat

Waar ik moest aan wennen? Het eten. Bij ons vind je aan de voetbalstadia hamburgers en frietjes, ginder kippenpoten gekookt in curry. Ingewanden van kippen zijn daar trouwens echte delicatessen. 'k Heb er één keer maagsoep gegeten: taai met een grassmaak. Die is subtiel in de struiken beland. Maar je hebt er ook wel lekkere steak. Iets minder mals dan bij ons, maar met veel meer smaak. En verder is ook het "gevaar" iets wat je gewoon moet worden. Ik heb het dan specifiek over de dieren. Nijlpaarden, krokodillen, cobra's, kwallen… Overal schuilt gevaar. Je moet voortdurend met je ogen open lopen. National Geographic live.

We hebben overwogen er te blijven. M'n vrouw leidde intussen de naai- en breiwinkel in het dorp. Maar voor mij was er geen toekomst. Lesgeven was niet wat ik wilde. Ik ben een software-ingenieur. Iets waar ze in Swaziland geen nood aan hadden. Zij zagen de computer als een zwart gat. Ging er iets fout, dan was het de schuld van de computer. Maar volgend jaar gaan we terug. Twintig jaar huwelijk vieren in Swaziland. 't Zal er anders zijn, maar we kijken ernaar uit."

E-mail Bart: bart.van.hoyweghen@vdab.be