André Leurs werkt bij de studiedienst van ACV bouw, industrie en energie en is gespecialiseerd in deze materie. We legden hem acht vragen voor.

Zijn werkgevers verplicht om een eindejaarspremie te geven?

Dat hangt af van de sector waarin je werkt. Of een eindejaarspremie verplicht is of niet, wordt vastgelegd in de cao van je sector.

De meeste sectoren -het zijn er 130 in totaal- hebben ondertussen een eindejaarspremie. Bij enkele kleinere sectoren is dit wellicht niet het geval, maar dit zijn uitzonderingen.

Hoeveel bedraagt de eindejaarspremie?

In de meeste sectoren is de premie gelijk aan een brutomaandloon. Je krijgt dan in december een zogenaamde dertiende maand uitbetaald. In andere sectoren bedraagt de premie maar een bepaald percentage van je maandloon. Hoe dit in jouw sector geregeld is, vind je terug in de sectorale cao.

Je moet er wel rekening mee houden dat de eindejaarspremie zwaarder belast wordt dan een gewoon maandloon. Dit komt omdat ze als een uitzonderlijke vergoeding beschouwd wordt.

Is je brutojaarloon hoger dan 45.000 euro -wat al snel het geval is-, dan beland je in de hoogste schijf en betaal je 53,50 procent bedrijfsvoorheffing op je premie.

Heb je kinderen ten laste, dan krijg je later wel wat terug via je eindbelasting.

Mogen werkgevers ook afwijken van wat er vastgelegd is in de sectorale cao?

Ja. Ze mogen de eindejaarspremie ook op een ‘lager’ niveau regelen: via een cao binnen het bedrijf, het arbeidsreglement of de individuele arbeidsovereenkomst.

Voorwaarde hierbij is wel dat de afwijkingen in het voordeel zijn van de werknemers.

Staat er in de sectorale cao bijvoorbeeld dat de premie 60 procent bedraagt van je maandloon, dan mag je werkgever daar 100 procent van maken, maar geen 50 procent.

Of werk je in een kleine sector waar de eindejaarspremie niet verplicht is, dan kan je werkgever beslissen om er toch een te geven.

Hoe wordt de eindejaarspremie uitbetaald?

In een aantal sectoren wordt de betaling van de eindejaarspremie collectief geregeld door het Fonds voor Bestaanszekerheid van de sector. Dit is bijvoorbeeld het geval voor bouwvakkers en uitzendkrachten.

Heb je recht op de premie, dan ontvang je een premiedocument dat je moet indienen bij je vakbond of het Fonds (als je geen lid bent van de vakbond).

Vervolgens stort de vakbond of het Fonds het geld op je rekening. Het voordeel hiervan is dat misbruiken of weigering door de werkgever uitgesloten zijn.

Werk je in een sector waarin de betaling niet collectief geregeld wordt? Dan stort je werkgever zelf het bedrag op je rekening.

Heb je recht op een eindejaarspremie als je nog maar pas in dienst bent?

Ook dat hangt af van sector tot sector en wordt beschreven in de sectorale cao.

Meestal moet je al minstens een aantal maanden in dienst zijn bij je werkgever. De vuistregel hiervoor is drie maanden. Ging je bijvoorbeeld in oktober aan de slag bij je werkgever, dan heb je er dat jaar net nog recht op.

In andere sectoren geldt er een soepelere regeling en heb je bijvoorbeeld al recht op een premie vanaf de dag dat je in dienst bent.

Krijg je een eindejaarspremie, dan is het ook nog de vraag of je een volledige premie krijgt of maar een deel. Dit wordt eveneens vastgelegd in de sectorale cao.

Heb je recht op een eindejaarspremie als je minder werkte door ziekte, moederschapsverlof, tijdskrediet of tijdelijke werkloosheid?

In principe bouw je het recht op een eindejaarspremie slechts op door effectieve prestaties.

Bepaalde periodes kunnen echter gelijkgesteld worden met effectieve prestaties. Is dit het geval, dan moet dit uitdrukkelijk vermeld worden in de sectorale cao.

Een ziekteperiode van minder dan drie maanden, moederschapsverlof en tijdelijke werkloosheid worden meestal gelijkgesteld. Dit betekent dat je toch een volledige eindejaarspremie krijgt.

Langere ziekteperiodes of tijdskrediet worden veelal niet gelijkgesteld. In die gevallen ontvang je maar een deel van je eindejaarspremie.

Heb je recht op een eindejaarspremie als je ontslag neemt of ontslagen wordt?

Als je zelf ontslag neemt, is de kans groot dat je op het einde van het jaar geen recht hebt op een eindejaarspremie. Er moet in de sectorale cao expliciet vermeld worden dat je recht hebt bij ontslag. Wordt dit niet vermeld, dan heb je er geen recht op.

Is het je werkgever die je ontslaat, dan is het een ander verhaal. In dit geval moet hij je een gedeelte van je eindejaarspremie uitbetalen, ook als dit niet expliciet vermeld wordt in de sectorale cao.

Wat als je recht hebt op een eindejaarspremie, maar er geen krijgt?

Dan kan je je vakbond of de Hulpkas contacteren.

Zij gaan voor je na of je inderdaad recht hebt op de eindejaarspremie en leggen uit welke stappen je kan ondernemen.

Een eindejaarspremie is een wettelijke verplichting op basis van de sectorale cao. Geeft je werkgever je die niet, dan kan hij vervolgd worden.