Diploma in STEM of zorg biedt meeste garantie op werk

In 2019 verlieten 65.311 jongeren in Vlaanderen de school. Eén jaar later was 10% of 6.600 van deze schoolverlaters bij VDAB ingeschreven als werkzoekend. Dat is ruim een procentpunt meer dan het jaar ervoor. Dat blijkt uit het jaarlijks schoolverlatersrapport van VDAB. Daaruit blijkt nog steeds dat hoe hoger geschoold, hoe kleiner de kans om na een jaar werkzoekend te zijn. Ook STEM-schoolverlaters doen het goed op de arbeidsmarkt en jongeren met een zorgdiploma blijven hard nodig én vooral gegeerd.

Ruim 65.000 jongeren verlieten de schoolbanken in 2019. Een jaar later waren 6.600 jongeren nog op zoek naar werk. Hiermee stijgt het werkzoekendenpercentage met 1,2% tegenover het jaar ervoor. Vorig jaar was 8,9% van de jongeren die de school verlaten hadden, 1 jaar later nog werkzoekend.

"Binnenkort moeten heel wat jongeren een keuze maken over de studierichting die ze willen volgen. Weten welke studierichtingen goed scoren, kan helpen om die keuze te maken. Ook dit jaar zien we geen verrassingen in het schoolverlatersrapport. Het hebben van een diploma verhoogt je kansen aanzienlijk en kies je voor de zorg of STEM, dan is er ook een grote kans op succes. Toch wil ik hier ook een oproep doen naar onze jongeren om een richting te kiezen die hen echt interesseert en passioneert. Toekomstige studenten willen we niet afschrikken en weerhouden om hun loopbaandromen na te jagen. Wie droomt van een eigen kapperszaak of beroep als reisprofessional, moet daarvoor durven gaan. Met deze informatie willen we jongeren wel meer bewust maken van hun keuze en de invloed die die keuze kan hebben op de professionele loopbaan, zeker in tijden van crisis."  - Hilde Crevits  

Impact coronacrisis

Het schoolverlatersrapport 2021 onderzoekt de jongeren die in 2019 de school verlieten en hoeveel van deze schoolverlaters op 30 juni 2020 als werkzoekend waren ingeschreven bij VDAB. De onderzochte jongeren betraden de arbeidsmarkt dus op een moment dat er nog geen sprake was van corona en dat de Vlaamse arbeidsmarkt het vrij goed deed, met een hoog aantal vacatures. Vanaf maart 2020, met de ingang van de lockdown en strikte maatregelen, kregen we een andere situatie en nam het aantal werkzoekenden opnieuw toe, samen met een terugval van het aantal vacatures.

Sommige jongeren vonden daardoor moeilijker hun weg op de arbeidsmarkt. Het gaat vooral over schoolverlaters uit opleidingen die gelinkt kunnen worden aan sectoren en beroepen waar de werkgelegenheid zwaar te lijden had onder de vroege coronacrisis en waarin er minder kansen op een job waren.

Denk aan studenten uit opleidingen in horeca, toerisme en schoonheidsverzorging. Twee opvallende voorbeelden van opleidingen die al jaren tot de best scorende opleidingen behoren, maar waarvan schoolverlaters het in juni 2020 door corona moeilijker kregen op de arbeidsmarkt, zijn 'Restaurantbedrijf en drankenkennis' en 'Esthetische lichaamsverzorging'.

Richtingen in STEM en zorg bieden meeste kans op werk

In onze door technologie gedreven kennismaatschappij blijft er grote nood aan wetenschappelijke en technische profielen. De schoolverlaters uit een STEM-opleiding vinden globaal gezien dan ook vlot aansluiting met de arbeidsmarkt, vooral de hoger opgeleiden. Slechts 7 jongeren op 100 met een STEM-diploma zijn na een jaar werkzoekend.

Schoolverlaters uit 'Industriële wetenschappen en technologie' en 'Toegepaste wetenschappen', de zogenaamde industrieel en burgerlijk ingenieurs, blijven zeer in trek.  STEM-opleidingen die zich in de creatieve sector situeren doen het evenwel minder goed.

Bij de STEM-opleidingen in het secundair onderwijs zijn het vooral specialisatie-opleidingen die goed scoren en een duidelijke meerwaarde vormen. In het BSO scoren de opleidingen 'Land- en tuinbouw' en 'Koeling en warmte' het best. Op TSO-niveau waren het in de eerste plaats de STEM-opleidingen binnen 'Auto' en 'Hout'.

Schoolverlaters die een opleiding volgden voor een zorgberoep hadden in het algemeen de beste kansen op de arbeidsmarkt. Er heerst al jaren een groot tekort aan verzorgend personeel, in de eerste plaats aan verpleegkundigen, zorgkundigen en professionals in de jeugd- en gehandicaptenzorg. Door de coronacrisis is deze nood extra duidelijk geworden. Schoolverlaters stroomden dan ook vlot uit naar werk. Slechts 5% van de jongeren met een zorgdiploma was een jaar later werkzoekend. Positief is vooral ook dat toekomstige zorgverleners zich niet hebben laten afschrikken door de coronacrisis. In 2020 kozen meer studenten voor een zorgopleiding in het hoger onderwijs, in de eerste plaats voor de opleiding 'Verpleegkunde'.

Hoe hoger geschoold, hoe meer kansen

Opnieuw blijkt dat hoe hoger geschoold de schoolverlater is, hoe lager de kans om na een jaar werkzoekend te zijn. Van alle schoolverlaters die in 2019 ongekwalificeerd de arbeidsmarkt betraden, was gemiddeld 28% na een jaar werkzoekend. Van de schoolverlaters met een getuigschrift of diploma secundair onderwijs was 11% een jaar later werkzoekend. Van de schoolverlaters met een hoger diploma was slechts 5% na een jaar werkzoekend.

Specialisatiejaar is opstap naar werk

Een specialisatiejaar in het beroeps- of technisch secundair onderwijs vergemakkelijkt de opstap naar werk. In zo'n jaar doen ze extra werkervaring op, alvorens de arbeidsmarkt te betreden. Zo'n specialisatiejaar is sterk gericht op de praktijk en leren op de werkvloer. Hierdoor zijn leerlingen beter voorbereid op de arbeidsmarkt en daalt de kans dat ze een jaar na het verlaten van de school werkzoekend zijn. In juni 2020 was 17% van de BSO-schoolverlaters die na 6 jaar de schoolbanken verlieten, werkzoekend. Van de jongeren die een zevende jaar erbij deden, was nog maar 11% werkzoekend. Bij schoolverlaters uit TSO is 12% na 6 jaar en 7% na een zevende jaar werkzoekend.

Wim Adriaens, gedelegeerd bestuurder VDAB: "Een bewuste studiekeuze is superbelangrijk voor een mooie en leuke loopbaan. Informeer je over hoe de arbeidsmarkt evolueert, leg dat naast wat je interesseert en energie geeft, zoek naar waar die 2 samenvallen, en ga ervoor! Dat is de boodschap die ik aan elke jongere die vandaag voor een studiekeuze staat kan geven. VDAB kan je helpen bij elke stap. Surf eens naar onze website, en laat je inspireren!"

Hilde Crevits, Vlaams minister van Werk: "Tegenover het vorige schoolverlatersrapport, zien we het globaal werkzoekendenpercentage in dit rapport licht toenemen. Jongeren werden over het algemeen hard getroffen tijdens de eerste maanden van de coronacrisis. Veel jongeren waren of zijn tewerkgesteld in de sectoren die door corona hard getroffen werden. Daarnaast zijn het vaak ook de jongere werknemers die moesten vertrekken wanneer werkgevers moesten snoeien in hun personeel en zijn ze ook benadeeld als werkgevers beslisten om nieuwe aanwervingen uit of af te stellen. Uit de laatste werkzoekendencijfers zien we echter hoopgevende signalen dat onze jongeren opnieuw vlotter de weg naar de arbeidsmarkt vinden. We blijven samen met VDAB voor hen klaarstaan om hen op weg te zetten naar een goede job en duurzame loopbaan."