Heb je echt iemand nodig die je zegt wat je moet doen? Vier jaar geleden besliste het Zweeds softwareconsultancybureau Crisp van niet. Het bedrijf, dat ongeveer 40 werknemers telt, had al ervaring met verschillende organisatiestructuren. In het begin hadden ze een traditionele CEO aan het hoofd. Nadien vervingen ze hem door een CEO die jaarlijks door het personeel werd verkozen. En uiteindelijk beslisten ze dat ze geen CEO nodig hadden.
David Barnholdt, agile enterprise coach bij Crisp, vertelt: “We vroegen ons af wat er zou gebeuren mochten we geen CEO meer hebben. We lijstten op waar de CEO verantwoordelijk voor was en kwamen tot de conclusie dat wel meer medewerkers in staat waren om die verantwoordelijkheden op te nemen. Dus besloten we vier jaar geleden om de positie van CEO af te schaffen. En we zijn nog altijd blij met die beslissing.”
Autonomie
Het personeel van Crisp komt vier keer per jaar bijeen. Tijdens deze vergaderingen nemen ze de meeste beslissingen, uiteraard volledig democratisch. Er is ook een directiecomité, dat is een wettelijke vereiste. Dat comité wordt ook tijdens deze bijeenkomsten verkozen.
David: “Geraken we ergens niet uit, dan kan het comité nog altijd de knoop doorhakken. Maar dat gebeurt niet vaak. We geloven in de autonomie van onze werknemers en in het feit dat elke werknemer een beslissing kan nemen.”
Voordelen
Werken zonder baas, allemaal goed en wel. Maar wat zijn nu eigenlijk de voordelen? David somt ze voor ons op.
- Meer autonomie en beslissingsrecht leiden tot meer betrokkenheid en motivatie.
- Kortere lijnen wil zeggen minder bureaucratie, minder beslissingsnemers die nee kunnen zeggen en korter op de bal spelen.
- Een flexibelere manier van werken leidt tot voortdurend verbeteren en bijleren. Je kan ook sneller reageren op verschuivingen in de markt en nieuwe manieren van werken.
“Kort gezegd: de manier waarop we bij Crisp georganiseerd zijn weerspiegelt de snel evoluerende wereld waarin we vandaag leven. Een hiërarchische organisatie staat daar haaks op.”
Inspireren
Om bedrijven waarmee ze samenwerken te inspireren, organiseert Crisp regelmatig workshops. Tijdens zo’n workshop wordt de groep verdeeld in verschillende teams. Elk team krijgt een opdracht, bijvoorbeeld: papieren sneeuwvlokken maken. Die moeten ze nadien verkopen aan de groepsleider. Ze krijgen geen instructies over hoe ze de sneeuwvlokken moeten maken of de prijs bepalen. Dat moeten ze zelf zien te achterhalen.
David: “De belangrijkste les is dat je succes niet kan plannen. We proberen hen duidelijk te maken hoe je een product kan verbeteren door te experimenteren, en niet door te plannen. Het idee waar wij, met onze bedrijfscultuur en -structuur voor staan."