Jurgen pendelt dagelijks naar onze hoofdstad. Zijn tijd op de trein vult hij graag met lectuur. Tenminste, als er geen praatgrage collega roet in het eten gooit.

Jurgen: “Na mijn werkdag vind ik het fijn om even alleen te zitten op de trein met een boek. Het is mijn ritueel om de werkdag af te sluiten. Een tijd geleden stond ik te wachten op het perron, m'n boek al in de aanslag. In mijn ooghoek zag ik een collega die ik niet zo goed kende. Doorgaans knik ik dan vriendelijk, sla een kort praatje en zoek een plekje op de trein.

De collega had echter andere plannen. "Stoort het als ik bij jou kom zitten?" Natuurlijk kon ik geen 'nee' zeggen. Daar ging mijn leestijd. Ik voelde me geïrriteerd. Echt goed kende ik de man niet. En zag hij niet dat ik -met m'n boek in de hand- klaarstond om te lezen?

Dus zaten we daar, naast elkaar. Na een paar zinnen viel het gesprek stil. Het moment om mijn boek dan toch open te slaan? Neen. M'n reisgezel zag er een gespreksonderwerp in en begon over boeken en lezen. Ik heb m'n boek dan maar weggeborgen.”

Asociaal doen

Bart houdt net zoals Jurgen van een rustige treinrit. Alleen: sinds kort zit hij geregeld met een collega op de trein. Zij houdt ervan om te kletsen, hij mist zijn uurtje ‘asociaal’ doen.

Bart: “Vroeger zat ik altijd alleen op de trein naar het werk en ik raakte gewend aan het ritme van even ‘asociaal’ doen voor en na de werkdag. Dat uurtje rust ’s morgens en ‘s avonds gaf me de kans om mijn gedachten op een rij te zetten en me bezig te houden op mijn smartphone. Chatten met vrienden, artikels lezen, mails beantwoorden, muziek beluisteren.

Nu een collega weet dat ik dezelfde trein neemt als zij, komt ze regelmatig naast mij zitten. Soms heb ik het gevoel dat ze me bewust opzoekt. Begrijp me niet verkeerd: ik vind het leuk om af en toe eens samen te kletsen als we toevallig naast elkaar belanden. Maar voor mij hoeft het niet elke dag. Zo krijg ik het gevoel dat ik mijn vrijheid kwijt ben.”

Eerlijk communiceren

De remedie om een rustige treinrit te vrijwaren is nochtans simpel, erkennen beide heren.

Jurgen: “Ik heb besloten om in de toekomst elke ‘Stoort het als ik bij jou kom zitten?’ te pareren met ‘Nee, zolang het jou niet stoort dat ik lees?’ Vorige keer was ik te overrompeld om erop te komen, maar nu ben ik voorbereid!”

Bart: “Ik zou tegen mijn collega moeten zeggen dat ik liever even tot rust kom op de trein, om mijn batterijen op te laden. Door dat beleefd aan te geven, beledig ik haar toch niet? Trouwens, als je een vervelend gevoel hebt door bij een collega op de trein te ‘moeten’ zitten, heeft die collega ook niet veel aan dat contact. Eerlijk zijn is dus de boodschap. Alleen moet ik bekennen dat ik dit nog niet heb gedurfd.”

Grenzen overschrijden

Ook Sofie kreeg af te rekenen met een vrijpostige collega. Niet op de trein, maar tijdens het werk.

Sofie: “Onlangs had ik een vergadering. Vlak ervoor vuurde een collega die ik niet kende op vijf minuten wel 20 persoonlijke vragen op me af. Over waar ik woonde, m'n man, m'n schoonouders...  Het was haar manier om me duidelijk te maken dat de dochter van m'n schoonbroer en schoonzus bij haar zoon in de klas zat, en dat zij wist wie ik was.

Ik was volledig overrompeld en voelde me een beetje 'aangerand'. Ze bedoelde het niet slecht, maar was zo extravert en aanwezig dat ik als tegenreactie in elkaar kromp.

Ik heb tegen mijn zin geantwoord op haar vragen. Ik kon moeilijk niet antwoorden. Ze was zich van geen kwaad bewust en zag duidelijk niet dat ze m'n grenzen overschreed.”

Sofies tip om met opdringerige collega’s om te gaan? “Goh, de specialiteit van opdringerige collega's is natuurlijk net dat ze je vaak strikken en er geen ontkomen aan is. Maar een mens leert. Ik beken: in dit bewuste geval heb ik die collega nadien gemeden.”