Loopbaancentrum Arabel lanceerde onlangs een gratis e-book: ‘Hoe struikelstenen stapstenen worden: 12 getuigenissen.’

Gedelegeerd bestuurder Ella Ghysels licht toe: “Het bevat 11 getuigenissen van mensen die kanker kregen en terug aan de slag gingen. Mannen en vrouwen met uiteenlopende functies. Anonieme getuigenissen en ook getuigenissen van enkele bekende Vlamingen zoals topambtenaar Claire Tillekaerts, rouwdeskundige Manu Keirse en acteur Marc Van Eeghem. Daarnaast laten we één iemand aan het woord met een andere chronische ziekte: MS.”

Ella: “We willen met ons boek mensen die door kanker of een andere chronische ziekte getroffen worden, inspireren en inzichten geven in wat helpt op het werk. Tegelijk hopen we om de betrokken partijen -werkgevers, HR-verantwoordelijken, leidinggevenden en collega’s- bewust te maken van wat ernstig ziek zijn doet met een mens en hoe ze ondersteuning kunnen bieden.”

“Als je thuiszit, ben je er nog meer mee bezig”

De getuigen uit het boek zijn unaniem: werk blijft belangrijk als je getroffen wordt door kanker. Schooldirectrice Hilde Van Den Bossche verwoordt het als volgt: "De eerste maanden van je ziekte heb je geen controle meer over je leven. De dokters beslissen alles en je geeft je over aan de geneeskunde. Op mijn werk had ik opnieuw het gevoel van controle. Dat heeft mij geholpen om niet helemaal in mijn ziektebeeld op te gaan.”

Terug aan de slag gaan is evenwel niet gemakkelijk. Ella: “Het is niet vanzelfsprekend om je -na een periode waarin het overleven en strijden centraal stond- terug aan te passen aan een organisatie en aan de normale gang van zaken. De ziekte heeft je veranderd. Je bent sneller moe, hebt moeite om je te concentreren en kan minder dan vroeger. Diep in je voel je ook de angst dat de kanker opnieuw je lichaam gaat binnensluipen. Tegelijkertijd is voor de buitenwereld het verhaal vaak afgelopen. Je hebt de ziekte toch overwonnen?”

Zeven tips voor collega’s en leidinggevenden

Hoe kan je als collega of leidinggevende een medewerker met kanker ondersteunen? We destilleerden zeven tips uit het boek.

• Stel vragen en luister
  • Stel open vragen en luister. Bijvoorbeeld: ‘hoe voel je je, ‘hoe gaat het, gezien de omstandigheden’ of ‘heb je nog pijn’?
  • Kies een moment uit waarop je tijd en zin hebt om het antwoord te horen.
• Relativeer niet
  • Relativeer de ziekte niet en gebruik geen peptalk. Zeg bijvoorbeeld niet: ‘straks ben je weer de oude!’ of ‘jij gaat de ziekte zeker verslaan’.
  • Vertel geen verhalen over andere kankerpatiënten die je kent.
• Doe niet alsof je het begrijpt
  • Ga er niet vanuit dat je het allemaal weet en begrijpt. Zeg niet: ‘ik begrijp dat je het lastig hebt’ of ‘ik kan me voorstellen dat dit heel erg voor je is’.
  • Acteur Marc Van Eeghem: “Het stuit me tegen de borst dat sommige mensen denken te weten wat ik doormaak of mijn situatie relativeren. Ze moeten stoppen met te pretenderen dat ze mijn verhaal kennen. Daar heb ik niets aan. Dan zeg ik wel eens dat ze me gerust moeten laten.”
• Blijf vragen hoe het gaat
  Heeft je collega zijn ziekte overwonnen? Dat is fantastisch nieuws, maar het betekent niet dat alles weer is zoals voordien. Vragen hoe het gaat is heel belangrijk, ook na één of zelfs twee jaar.
   
• Laat merken dat een zwak moment mag
  • Maak je collega duidelijk dat het niet erg is als hij een taak minder goed uitvoert of zich niet goed voelt.
  • Schooldirectrice Hilde: “Als je kanker hebt, loop je daar niet mee te koop. Je zegt niet: ‘Ik heb wel kanker gehad, he.’ Je wil dat niet ‘gebruiken’. Daarom moet de omgeving initiatief nemen. De ander moet het signaal geven dat hij er is en dat een zwak moment mag.”
• Vraag wat je medewerker nodig heeft
  • Vraag als leidinggevende wat je kan doen om je medewerker te helpen. Wil hij bepaalde taken doorgeven aan iemand anders? Wil hij liever deeltijds werken? Zou een andere job binnen de organisatie beter lukken? Peil hier niet enkel tijdens of na zijn ziekte naar, maar vraag dit de maanden erna nog eens opnieuw.
  • Schooldirectrice Hilde: “Als je de draad weer opneemt, moet het er een zijn waaraan je je kan optrekken. Het is belangrijk dat het mentaal en fysiek niet te zwaar is. Het lukte mij om terug voltijds aan de slag te gaan, omdat ik mijn werk zo graag deed. Maar het mag niet als ‘normaal’ beschouwd worden.”
• Hou rekening met de beperkingen van je medewerker en gun hem rust
  • Hou er als leidinggevende rekening mee dat je medewerker sneller moe is en trager werkt dan voorheen. Geef hem alle tijd die hij nodig heeft om weer beter te functioneren. Voorzie ook een plek waar hij even tot rust kan komen als hij het nodig heeft.
  • Een anonieme getuige uit het boek: “Mijn werkgevers en collega’s hielden er geen rekening mee dat het misschien wat trager ging of dat ik moe was. Ik heb natuurlijk ook nooit zelf iets gezegd. Dat is mijn fout. Ik wou me bewijzen. Je wil tonen dat je het kan en je wil niet meer als een zieke gezien worden. Een keer was ik bij de organisatie van een event plots bijna ziek van vermoeidheid. Toen heb ik het wel gezegd.”

Download gratis het e-book Hoe struikelstenen stapstenen worden van loopbaancentrum Arabel.

Lees de getuigenissen van Elke en Josee in ons MagEzine. Ze herstelden allebei van borstkanker, en vertellen welke invloed dit had op hun werk en leven.