Toen een piraat in de 17de eeuw een schip beroofde was dat illegaal. Kapers daarentegen hadden de toestemming van een hertog, graaf of koning om op rooftocht te gaan. Ze kregen een tijdelijke legitimatie om anderen te beroven. Daarna mochten ze de buit verkopen, maar ze moesten wel een deel afgeven aan hun opdrachtgever. Het was een business model dat goed werkte.

Veel spreekwoorden en uitdrukkingen die we nu nog gebruiken, stammen uit de kaperswereld van toen. Een Engelstalige zeemansuitdrukking trok mijn bijzondere aandacht omdat ze reflecteert wat ik meemaak in mijn job. 

Namelijk: ''Too many cooks spoil the broth".

Dus: “Te veel koks bederven de bouillon".

Er kan inderdaad maar een iemand de baas zijn in de keuken van bazige Sergio, ook al heeft hij -met zijn vele restaurants en tv-programma's- vaker een scheve zeemansklak op dan zijn witte kookmuts.

Wat als te veel mensen ingrediënten, opmerkingen of krachttermen toevoegen aan een beslissing die zelf al genomen is door verschillende mensen? Het is iets waar ik vaak mee te maken krijg op de werkvloer. Het management neemt een beslissing en de medewerkers lager in de hiërarchie moeten die beslissing verder uitwerken.

Er wordt gezegd dat je tot een 'consensus' moet komen. Maar dat is een uitzonderlijk moeilijk begrip om in de realiteit toe te passen. Sommige mensen hebben geen eigen mening, het haantje de voorste springt op iedere kip die geen ei wil leggen, veel mensen luisteren niet naar elkaar... 

Mijn praktijkervaring leert me dat er vier wegen zijn om tot een sociale beslissing te komen die door de hele groep gedragen wordt. 

1. De meerderheid wint

Dit principe is het meest simpele omdat het op wiskunde gebaseerd is.

De meerderheid beslist. Je gaat er van uit dat de meeste mensen zich neerleggen bij om het even welke beslissing als ze genomen wordt door de grote massa.

Is er geen meerderheid, maar een 45-55-resultaat, dan heb je het vlaggen. Er zijn twee kampen, en je krijgt zware oppositie als je voor het ene kamp kiest. 

Het principe van 'de meerderheid wint' werkt vooral als je een beslissing moet nemen over een concreet feit, niet als het over een open vraag gaat.

2. De waarheid wint

Bij dit principe is er een debat met alle partijen en neem je op basis hiervan een beslissing. Elke partij heeft een eigen standpunt waar je rekening moet mee houden. Je moet iedereen apart nemen in een achterkamertje om hun visie te horen en hen mee te krijgen.

Er is heel wat massageolie vereist. Dit is een veel toegepaste strategie in Japan, en het is volgens mij ook de strategie van onze premier De Croo. Je houdt rekening met alle standpunten en komt tot een compromis dat je zelf het meest genegen bent.

Het is een tijdrovend, maar wel een boeiend proces. Je moet zelf geen gelijk hebben, maar je moet je gelijk krijgen van de anderen.

3. De tweederdemeerderheid wint

Dit is een logica die het rechtsysteem vaak gebruikt. 

Je steunt op een afgewogen meerderheid waardoor de kans op acceptatie groter is. Als twee derde 'ja' zegt, gaat de een derde zich hier gemakkelijker bij neer leggen omdat de andere groep aanzienlijk groter is. 

Bij dit principe is de kans groot dat er veel soep geslurpt wordt. 

4. De 'first shift' regel

Dit is mijn persoonlijke favoriet. Je legt uit welk voorstel je zelf het best vindt en vermeldt de positieve en negatieve kanten ervan. Je vraagt de anderen naar hun mening en komt op basis hiervan tot een compromis. Dit is goed leiderschap met een hoeveelheid democratische saus erover.

Voorwaarde is wel dat de groep min of meer op dezelfde golflengte zit en dat de deelnemers weten waar ze over praten.

Mijn conclusie: er staan meestal te veel koks achter het fornuis die de bouillon om zee helpen. Daarom is het best dat je vooraf samen beslist welk kookboek je volgt.