"Er zijn meer verschillen dan gelijkenissen tussen Japan en België. Wat erg opvalt is dat alles er volgens een schema verloopt waar in geen geval mag van worden afgeweken, ook al lijkt het absurd. Flexibiliteit is zeldzaam. Japanners vermijden onzekerheid om gezichtsverlies te voorkomen.

Als je voor het werk naar Japan moet, zijn "business cards" onmisbaar. Zelfs zonder een gesprek aan te knopen, worden ze uitgewisseld. Meer nog, er bestaat een heuse kaartjesetiquette. Ook het buigen kent regels. Japanners bepalen er de hiërarchie mee. Wie het diepst buigt, stelt zich onder de andere persoon. Als je nog eens een stel Japanners in buigstrijd ziet, weet dan dat het een gevecht is om de titel van de laagste.

Zo zijn er nog massa's kleine gebruiken. Stokjes steek je nooit in je rijst, dat doe je enkel op begrafenissen. Ontmoet je een belangrijk persoon, dan blijf je die nakijken tot hij uit het zicht is verdwenen. Ga je ergens binnen, dan doe je je schoenen uit en zet je ze op een bepaalde manier aan de kant om vervolgens andere schoenen aan te trekken. In de badkamer trek je weer andere schoenen aan…

Donkere steegjes

Japanners werken erg lange dagen. Wanneer het de moeite niet meer loont om naar huis te gaan, verblijven Japanse zakenlui in een "capsulehotel". Ze slapen er letterlijk in capsules: horizontaal in de muur, 3 op elkaar gestapeld. Vakantie hebben ze maar enkele dagen per jaar. Dit verklaart waarom ze als bezetenen met een fototoestel op 5 dagen tijd door Europa razen.

Overal waar je loopt voel je je veilig. Zelfs al waag je je in donkere stationssteegjes. Ik heb het niet uitgeprobeerd, maar ik denk dat als je je portefeuille ergens op een openbare plek laat liggen, die er een week later nog ligt.

Krokante bijen

Een gouden regel in verband met Japans eten: ga nooit af op de geur. De slechtst ruikende gerechten, kunnen verrassend lekker smaken. Mijn minst favoriete gerecht: natto oftewel gefermenteerde sojabonen. Mijn favorieten: sukiyaki (vlees gedompeld in rauw ei), sashimi (rauwe vis), okonomiyaki (de Japanse versie van een pannenkoek), basasi (rauw paardenvlees) en vooral Koreaanse barbecue: een barbecue van dingen waarvan je eigenlijk best niet weet wat ze zijn. Zo at ik tijdens een receptie ooit sprinkhanen en bijen.

Wil je wél weten wat je eet, dan is dat nog niet zo makkelijk te achterhalen. De eerste keer in de supermarkt was het even zoeken. Normaal vind je altijd wel een hint op de verpakking over wat er in zit. In Japan niet. In elk heerlijk uitziend koekje of normaal ogend brood, schuilt misschien wel een hoopje bruine bonen."

Tom besluit: "Japan is anders, over de hele lijn. Ik zal het nooit helemaal begrijpen, maar ik zal altijd van dit land en z’n mensen houden."

Meer info: www.upwithpeople.org

Mail Tom: tcoreynen@upwithpeople.org