10% heeft gehoorverlies

Gehoorverlies zorgt ervoor dat je bepaalde frequenties zoals hoge of lage tonen niet meer hoort. En dat je minder decibels opvangt. ‘Slechthorenden’ horen bijvoorbeeld niet wanneer iemand tegen hen fluistert. Dat is een verlies van zo’n 30 decibel.

Gehoorproblemen bestaan in verschillende vormen en hebben niet alleen met ouderdom te maken. Ze kunnen ook erfelijk of chronisch zijn of ontstaan na een trauma, infectie of ongeval. Het kan dus iedereen overkomen.

Ervaringsdeskundige Maajke Callebert bevestigt dit: “De groep van slechthorenden is groter dan je denkt. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie lijden wereldwijd 1 op 10 personen aan gehoorverlies. En we zien een stijgende trend. De kans dat je iemand met verminderd gehoor tegenkomt is best groot.”

Moe en emotioneel 

Volgens Maajke is er nog veel onwetendheid over gehoorverlies en wat het met je doet. 

Ze legt uit: “Als slechthorende heb je het vooral moeilijk in groep of als er omgevingsgeluid is. Denk maar aan de werkvloer of een vergadering. Je krijgt dan veel geluidsprikkels binnen en je moet je goed concentreren om de spraak eruit te halen of om zinnen die je niet begrijpt zelf in te vullen. Dit noemen we ‘luisterinspanning’. Gevolg? Op het einde van de werkdag ben je heel moe.

Daarnaast zijn er ook emotionele gevolgen. Je voelt je sneller uitgesloten omdat je gesprekken niet kan volgen, niet kan meelachen met collega’s of omdat ‘smalltalk’ aan het koffieapparaat moeilijk is. Verminderd gehoor maakt je ook onzeker omdat je constant twijfelt of je het wel goed begrepen hebt of vragen moet stellen. Dat kan ook heel frustrerend zijn.

Tot slot zijn er ook nog lichamelijke klachten die aan gehoorverlies gelinkt kunnen worden zoals tinnitus, hoofdpijn, evenwichtsstoornissen…”

Do’s en dont’s

Een hoortoestel is een grote hulp, maar helaas geen tovermiddel. Gelukkig kunnen collega’s met enkele kleine ingrepen veel ongemakken wegnemen. Maajke geeft enkele voorbeelden:

• Praat niet door elkaar als je in groep bent. 
• Omschrijf eerst in enkele woorden het onderwerp van het gesprek. Vertel kort waarover je wil praten. Zo geef je context en kan je slechthorende collega beter volgen.
• Zorg voor slides tijdens een vergadering. Dit is ook een manier waarmee je extra context geeft. Slides zijn ‘ankerpunten’ die de collega met gehoorverlies helpt om onduidelijke info zelf in te vullen.
• Praat trager, verhoog je stemvolume een beetje en articuleer voldoende. Maar overdrijf niet. Probeer het op een natuurlijke manier te doen.
• Kijk altijd in de ogen wanneer je spreekt. Dan gaat het geluid recht naar voor en zijn je lipbeweging en andere non-verbale communicatie goed zichtbaar. 
• Pauzeer als er stoorzenders zijn zoals klikkende pennen, friemelende papieren, gesnuit, een stoel die verschoven wordt…
• Laat de slechthorende collega eerst plaatsnemen tijdens een vergadering. Sommige horen beter aan één oor en zetten zich liever links of rechts van de spreker of ver weg van storende achtergrondgeluiden zoals een beamer.
• Wees alert voor signalen van niet-begrijpen of ‘afhaken’. Herformuleer eventueel je boodschap want soms heeft het niet met het volume te maken, maar komen bepaalde klanken en letters niet binnen. Het haalt dan niet veel uit als je hetzelfde woord herhaalt.
• Vraagt de slechthorende om iets te herhalen? Zeg dan nooit, “Het was niet belangrijk”. Dat is een dooddoener. Het kwetst en doet afbreuk aan de waardigheid van je collega.

Iedereen hoort erbij

Maajke wijst ook op de rol van de werkgever: “Alles begint met een inclusieve mindset binnen het bedrijf. Want met de juiste attitude en ondersteuning, enkele aanpassingen en het gebruik van hulpmiddelen kunnen mensen met gehoorproblemen zo goed als alle jobs uitoefenen. 

Voor de meeste uitdagingen zijn er oplossingen. Zoals een schrijf- of gebarentolk tijdens een selectiegesprek, de keuze voor akoestisch dempende materialen, hoorhulpmiddelen... De beste hulp komt bijvoorbeeld van streamers. Dat zijn apparaten waarmee je geluid doorstuurt naar een hoortoestel.

Het belangrijkste is dat je de slechthorende werknemer bevraagt en betrekt. Heb je een teamdag? Pols dan welke activiteiten haalbaar zijn. Je krijgt niet alleen interessante feedback, maar creëert ook een gevoel van betrokkenheid bij de werknemer.”

Goed om te weten: er zijn tewerkstellingsondersteunende maatregelen voor werknemers met gezondheidsproblemen.